Mei 2025 - geschreven in opdracht van Zuidwest Media | Vermeulen Steenbergen
De concentratie is van zijn gezicht af te lezen. De wereld om hem heen valt even stil… Voor hém bestaat nu alleen de stok, aan het einde van de schans. Hij heeft ‘m net ervoor secuur op de juiste plek gezet. Hij geeft wat aanwijzingen aan zijn helper, die de stok met een lange buis, de MIK genaamd, op zijn plek houdt. Beetje naar links, nog wat schuiner. Alles moet kloppen. Want alleen als alles perfect op elkaar aansluit, heb je de kans op een perfecte sprong.
Slootje over
In de waterrijke gebieden van Nederland wordt al zeker duizend jaar een lange stok gebruikt om sloten over te steken. Boeren liepen over het land en gebruikten de stok van hun schouw om zonder natte voeten naar het volgende weiland te komen. Het werd al snel een wedstrijdje: wie kon met zijn stok over de breedste kanalen springen? Het huidige polsstokverspringen lijkt allang niet meer op het slootjespringen van toen. Elk jaar worden records verbeterd, de topklasse springt regelmatig verder dan 20 meter.
Hij gaat ervoor! Met een explosieve aanloop rent hij over de rubberen matten op de schans naar het einde en springt. Twee handen grijpen naar de stok voor hem. Even zweeft hij door de lucht… Zodra zijn handen de stok omvatten, klimt hij behendig naar boven, alsof het niets is. De stok begint langzaam te bewegen en helt steeds verder richting de overkant van het water. Met een laatste krachtsinspanning werpt de springer zich zo ver mogelijk op het zand en een lach verschijnt op zijn gezicht. Weer een paar centimeter verder dan de vorige keer!
Persoonlijk record
“Dat gevoel is verslavend”, vertelt Niels Levering in de kantine van Polsstokclub De Vlist. Via zijn vriendin (nu zijn vrouw) kwam hij acht jaar geleden in contact met wat springers in Vlist. “Ik vond het interessant en ze nodigden me uit om eens in de paal te klimmen. Dat kon ik wel, want ik zat vroeger in elke boom. Zo raakte ik betrokken en heb ik stap voor stap de techniek aangeleerd. Nu train ik wekelijks en draai ik mee in de tweede klasse. Mijn persoonlijk record ligt op 17,01 meter. Een persoonlijk hoogtepunt, net als die keer dat ik mee mocht doen aan het Hollands Kampioenschap met de 16 beste springers van de Polsstokbond Holland.”
Leuk om te kijken
“Polsstokverspringen is best een spectaculaire sport. Het combineert kracht, behendigheid en techniek en je bent heerlijk buiten in de natuur. Ook voor het publiek is het een leuke sport om naar te kijken: de voorbereiding, de aanloop, de sprong, het klimmen en de uitsprong richting het publiek… Er is tijdens een wedstrijd altijd wat te zien en vaak is het spannend.” Natuurlijk is er ook de kans dat je in het water belandt. “Het is de kunst om heel langzaam over het water te gaan, zodat je meer tijd hebt om te klimmen. Soms ligt een topsprong heel dicht bij een natsprong.” Bang om te vallen is hij niet. “Dat water biedt juist veiligheid. Sowieso zijn er allerlei regels en voorschriften waar het terrein aan moet voldoen, denk bijvoorbeeld aan de hoogte van de schans en de diepte van het water. De Polsstokbond komt dat jaarlijks controleren. ”
Stok, fietsband en hars
Naast een goede klimtechniek heeft een polsstokspringer ook specifiek materiaal tot zijn beschikking. “Om te beginnen natuurlijk de polsstok. Tot rond 1975 werd gesprongen met houten stokken van 10 meter. Deze werden vanwege de veiligheid vervangen door aluminium polsstokken. In 2006 is de overstap gemaakt naar polsstokken van carbon van maximaal 13,25 meter, die minder zwiepen.” Voor meer grip bij het klimmen wikkelt de springer de binnenband van een fiets om een voet. “Deze band zorgt voor bescherming tegen schuurplekken. Vervolgens spuit je voor meer grip hars op de fietsband, je voet en je handen. Zo loop je minder kans op glijden in de polsstok.” Wie rondkijkt op het terrein van de Polsstokclub Vlist ziet ook een paar klimpalen staan, stevige metalen stokken die loodrecht in de grond staat. “Hierin kun je je klimtechniek en klimsnelheid oefenen.”
In Friesland en Holland
Best bijzonder is het dat het polsstokverspringen niet overal in Nederland beoefend wordt. “In Friesland, waar het Fierljeppen heet, is het enorm populair. Verder zie je het alleen in onze regio, door de Friezen ook wel Holland genoemd. In de Krimpenerwaard en Lopikerwaard zijn er zes actieve verenigingen. Jaarlijks zijn er Nederlandse Kampioenschappen waarin de beste springers het tegen elkaar opnemen. Het Nederlandse record is op dit moment 22,21 meter door Jaco de Groot tijdens het Hollands Kampioenschap op 12 augustus 2017.”
Hechte, sportieve club
Onder de clubleden is veel talent. “We halen als club veel successen en doen het goed in het algemeen klassement. Ik ben ervan overtuigd dat dit vooral komt door de kracht van samen. Want hoewel polsstokverspringen een individuele aangelegenheid is, voelt het hier aan als een teamsport. Als je aan de beurt bent, moedigt iedereen je aan, ook je tegenstanders. En na je sprong is het één en al tips en adviezen. Het teamgevoel is hier groot. Onze topspringers zetten zich bijvoorbeeld actief in om de jonge springers vooruit te helpen, dat is geweldig toch?”
Dubbel feest
Sinds een paar weken is Niels de kersverse voorzitter van de club. “Stilzitten zit niet in me. Ik pak van alles op: van sponsors werven en dingen regelen, tot samen klussen. Met zijn allen zorgen we dat het materiaal er goed bij ligt, het terrein netjes onderhouden wordt en dat de sfeer goed is. Deze vereniging bestaat sinds 1965, dus volgend jaar vieren we ons 60-jarig wedstrijdjubileum. Bovendien organiseren we in 2026 ook de Nederlandse kampioenschappen, dus dat wordt dubbel feest op het clubterrein in Vlist! Ik vind het prachtig om te zien dat iedereen hier zijn best doet om er iets moois van te maken. We zijn trouwens druk bezig om te kijken of we nieuwbouwplannen kunnen realiseren voor volgend seizoen. Met al onze activiteiten krijgen we gelukkig veel steun van de lokale gemeenschap in de vorm van sponsoring, hulp in natura, materiaal of bijvoorbeeld land om te parkeren bij wedstrijden. Ik ben hier dankbaar voor en supertrots op deze club!”
Niet voor watjes
Niels nodigt iedereen die interesse in polsstokverspringen heeft uit op ‘zijn’ club. “Kom gewoon eens kijken bij een training op maandag- of donderdagavond, of bij een wedstrijd. Iedereen die een beetje sportief en handig is, kan het leren. Je moet niet bang zijn voor een nat pak. De eerste keer over het water is wel even spannend, maar ben je hier eenmaal doorheen, dan kun je je techniek gaan perfectioneren. Het is een unieke zomersport, waarbij je heerlijk buiten bezig bent.”
Polsstokverspringen is spectaculair, spannend en uniek voor de Krimpener- en Lopikerwaard. Leer de sport beter kennen op: www.polsstokclubdevlist.nl
Fotografie: Marjolein Vink